در فیش حقوقی افراد شاغلی که دارای فرزند هستند، قسمت مجزایی به نام حق اولاد وجود دارد. حق اولاد، درواقع امتیازی است که به فرزندان افراد شاغل تعلق می گیرد. هدف از پرداخت حق اولاد، حمایت از پیشرفت فرزندان تحت تکفل و ایجاد تعادل و عدالت اجتماعی است. با انجام این کار، از افراد شاغل حمایت می شود تا بتوانند شغل و زندگی شخصی خود را در راستای یکدیگر به خوبی اداره کنند. طبق قوانین کشور، این امتیاز به افرادی تعلق می گیرد که مشمول شرایط و قوانین تعیین شده از سوی وزارت کار و بیمه تامین اجتماعی باشند. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید، تا به صورت کامل به بررسی این شرایط بپردازیم.
حق اولاد به چه کسانی تعلق می گیرد؟
حق اولاد با توجه به تعداد، سن، جنسیت و وضعیت تحصیل و اشتغال فرزندان تعیین می شود. در ادامه، با تفکیک جنسیت، به بررسی دقیق تر این مسئله خواهیم پرداخت.
- در وهله اول، فرد شاغل باید حداقل ۲ سال معادل ۷۲۰ روز، سابقه بیمه داشته باشد.
- فرزند پسر: حق اولاد، به فرزندان پسر تا سن ۱۸ سالگی (که سن قانونی است) تعلق می گیرد. اگر پس از ۱۸سالگی، وارد بازار کار نشده و یا همچنان مشغول به تحصیل باشند، متعاقبا، تا سن ۲۵ سالگی شامل این امتیاز خواهند شد. اما اگر به دلایل پزشکی خاص و ارائه گواهی معتبر، فاقد توان کاری باشند، محدودیت سنی نداشته و حق اولاد همواره به آنان تعلق خواهد گرفت.
- فرزند دختر: فرزندان دختر تا قبل از ازدواج، بدون در نظر گرفتن محدودیت سنی، مشمول حق اولاد خواهند شد. همچنین، اگر پس از ازدواج طلاق گرفته و تحت تکفل والدین قرار بگیرند، مجددا این امتیاز به آن ها تعلق خواهد گرفت.
حق اولاد به چند فرزند تعلق می گیرد؟
تا سال ۱۳۹۴، تعداد فرزندان جزو محدودیت های حق اولاد محسوب شده و نحوه اجرای آن در ارگان های دولتی و خصوصی نیز متفاوت بود. در ارگان های دولتی تا فرزند سوم و در شرکت های خصوصی، این امتیاز تنها به دو فرزند تعلق می گرفت. اما در سال ۱۳۹۴، به دلیل اجرای طرح حمایت از افزایش جمعیت، این محدودیت نیز از میان برداشته شد و هم اکنون، حق اولاد به تمام فرزندان تعلق می گیرد.
اگر زن و مرد هردو شاغل باشند حق اولاد چگونه محاسبه می شود؟
اگر زوجین هردو شاغل باشند، مشمول قانون متفاوتی نشده و حق اولاد به هردو آن ها تعلق خواهد گرفت. حتی اگر هردو در یک ارگان مشغول به کار باشند، باز هم تفاوتی نداشته و شرایط مشابه برقرار است.
قانون حق اولاد پس از طلاق زوجین چگونه محاسبه خواهد شد؟
اگر زوجین دارای فرزند نباشند، طبیعتا حق اولاد به طور کامل حذف شده و به هیچ یک تعلق نمی گیرد. در صورت وجود فرزند میان زوجین، امتیاز حق اولاد به کسی تعلق می گیرد که تکفل فرزند را بر عهده داشته باشد.
نحوه محاسبه حق اولاد چگونه است؟
با تنها یک فرمول ساده، می توانید حق اولاد را به راحتی محاسبه کنید. برای انجام این کار، کافی است حداقل دستمزد روزانه خود را ضربدر ۳ کنید. مقدار به دست آمده، حق اولاد به ازای هر فرزند است. اگر بیش از یک فرزند دارید، می توانید ضرب تعداد فرزندان را نیز به این فرمول اضافه کنید.
نحوه محاسبه حق اولاد سال ۱۴۰۳
همانطور که گفتیم، محاسبه حق اولاد طبق فرمول زیر انجام می شود.
تعداد فرزندان × حداقل دستمزد روزانه × ۳
بنابراین، با توجه به اینکه در سال ۱۴۰۳، حداقل دستمزد روزانه یک کارگر ۲.۳۸۸.۷۲۸ ریال است، حق اولاد در سال ۱۴۰۳ برای یک فرد شاغل با یک فرزند به این شکل محاسبه خواهد شد:
۱ × ۲.۳۸۸.۷۲۸ × ۳ = ۷.۱۶۶.۱۸۴ریال
به همین ترتیب، حق اولاد برای یک فرد شاغل با دو فرزند، ۱۴.۳۳۲.۳۶۸ ریال و حق اولاد یک فرد شاغل با سه فرزند، شامل ۲۸.۶۶۴.۷۳۶ ریال خواهد بود.
نحوه محاسبه حق اولاد بازنشستگان
کارگران و کارمندان دولت، پس از بازنشستگی نیز (در صورت واجد شرایط بودن فرزندان) مشمول حق اولاد خواهند شد. با این تفاوت که پرداخت این تسهیلات، از این پس بر عهده بیمه تامین اجتماعی و یا صندوق بازنشستگی کشوری است. برای محاسبه حق اولاد بازنشستگان نیز دقیقا مشابه سایر کارگران، باید حداقل دستمزد روزانه را ضربدر ۳ کنید. مقدار به دست آمده، حق اولاد به ازای هر فرزند است.
حق تاهل چیست؟
در سال ۱۴۰۳ برای اولین بار با تصویب شورای اسلامی، کارگران متاهل (فارغ از جنسیت)، مشمول حق تاهل خواهند شد. حق تاهل در سال ۱۴۰۳، مبلغ ثابت ۵۰۰ هزار تومان است که تمام افراد متاهل، از این پس آ ن را در فیش حقوقی خود مشاهده خواهند کرد.
تفاوت حق عائله مندی و حق اولاد چیست؟
حق عائله مندی، یک فاکتور عمومی است که شامل تمام اعضای خانواده می باشد. درواقع، حق عائله مندی، مجموع حق اولاد و حق تاهل هر شخص است. در یک فرمول کلی، حق عائله مندی اشخاص شاغل و متاهلی که دارای فرزند هستند، به صورت زیر محاسبه می شود.
حق تاهل (۵۰۰ هزار تومان) + حق اولاد ( تعداد فرزندان × حداقل دستمزد روزانه کارگر × ۳)
بنابراین، حق اولاد و حق عائله مندی دو فاکتور مجزا هستند و حق اولاد، درواقع زیر مجموعه ای از حق عائله مندی محسوب می شود.
کلام آخر
تمامی تعرفه ها و موارد مذکور، مربوط به سال ۱۴۰۳ و از حقوق قانونی کارمندان و کارگران هستند. در صورت امتناع کارفرما از پرداخت این حقوق، می توانید به شورای حل اختلاف اداره کار مراجعه کرده و مراحل مربوطه را جهت ثبت شکایت طی نمایید. امیدواریم با خواندن این مقاله، از حقوق و امتیازات خود آگاه شده و پاسخ سوال خود را یافته باشید.
