فصل اول) تعاریف آئین نامه تاسیس درمانگاه تخصصی دیابت:
ماده ۱ـ درمانگاه تخصصی دیابت که در این آیین نامه به اختصار «درمانگاه» ذکر مـیشـود بـه موسسـهای اطلاق میگردد که طبق مقررات جهت ارائه خدمات موردنیاز پیشگیری، مراقبت و توانبخشی بیماریهای متابولیک منجمله دیابت از طریق آموزش و مداخله به صورت روزانه و در دو نوبت کاری صـبح و عصـر بـا هـدف کنتـرل و مراقبت مستمر از بیماران و افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت پس از اخذ پروانههای قانونی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاسیس میگردد.
در ضمن، در این آیین نامه به منظور اختصـار بـه وزارت بهداشـت، درمـان و آمـوزش و پزشـکی «وزارت متبوع» به دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی «دانشگاه/دانشکده» بـه کمیسـیون امـور پزشکی ماده ۲۰ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی، مـواد خـوردنی و آشـامیدنی مصـوب ۱۳۳۴) بـا اصلاحات بعدی) «کمیسیون قانونی» و به پروانههای تاسیس و مسئول فنی «پروانههای قانونی» گفته خواهد شد.
تبصره ۱ـ این درمانگاه به دلیل ارتباط موضوع موظف است علاوه بـر بیمـاران دیـابتی نسـبت بـه کنتـرل، مراقبت وارائه خدمات مشاورهای وآموزشی به بیماران مبتلا به فشارخون بالا،چربی خون بالاوچاقی نیزاقدام نماید.
تبصره ۲ ـ حداقل اعضای متقاضی برای تاسیس این درمانگاه ۵ نفر خواهد بود که بایسـتی نصـف بعـلاوه یک آنها از شاغلان حرف پزشکی (از مقطع فوق دیپلم به بالا) و بقیه از سایر افـراد حقیقـی یـا حقـوقی مـیتواننـد باشند.
تبصره ۳ ـ دو سوم سهامداران درمانگاه بایستی از فارغ التحصـیلان گـروه پزشـکی و پیراپزشـکی باشـند. ضمناً هر فرد میتواند حداکثر در دو موسسه سهامدار باشد.
فصل دوم) کارکنان فنی آئین نامه تاسیس درمانگاه تخصصی دیابت:
ماده ۲ـ خدمات مذکور در ماده یک در این درمانگاه به صورت گروهـی انجـام مـیشـود و اعضـای گـروه شامل افراد ذیل میباشد :
۱ـ فوق تخصص بیماریهای غدد و متابولیسم یا متخصص داخلی (حداقل یک نفر)
۲ـ پزشک عمومی (حداقل دو نفر)
۳ـ کارشناس پرستاری (حداقل یک نفر)
۴ـ کارشناس تغذیه (حداقل یک نفر)
۵ـ مشاورین تخصصی برحسب نیـاز از جملـه متخصصـین قلـب و عـروق، چشـم، کلیـه و مجـاری ادراری، اعصاب داخلی، روانپزشکی و …
تبصره ۱ ـ پزشک عمومی مذکور در بند ۲ مـیبایسـتی دورههـای کوتـاه مـدت مصـوب مرکـز مـدیریت بیماریها را گذرانده و گواهی مربوط را اخذ نماید. (طبق ضوابط مرکز مدیریت بیماریها)
تبصره ۲ ـ وجود کارکنان فنی مندرج در بند ۱ تا ۴ ماده ۲ در درمانگاه الزامی بوده ولی در شهرهایی کـه فاقد متخصص داخلی یا فوق تخصص غدد متابولیسم باشند صرفاً مشارکت اعضاء بند ۲ و ۳ و ۴ کفایت مینماید.
تبصره ۳ـ اشتغال پزشکان فاقد پروانه مطب معتبر در درمانگاه غیرقانونی میباشد.
تبصره ۴ـ رعایـت فعالیـت حـداکثر ۲ نوبـت کـاری بـرای کلیـه پزشـکان (عمـومی و متخصـص) و کـادر پیراپزشکی که در کلیه مراکز درمانی فعالیت میکنند الزامی است و مجوز فعالیت همزمان نیز داده نمیشود.
تبصره ۵ـ اعضای هیئت علمی تمام وقت جغرافیایی دانشـگاههـا نمـیتواننـد در بیمارسـتانهای خصوصـی، درمانگاهها، مراکز، … غیرسازمانی خود فعالیت نمایند.
تبصره ۶ـ پزشکانی که در درمانگاه فعالیت مینمایند (مسئول فنی و پزشک همکار) در همان نوبت کـاری نمیتوانند در مرکز دیگری فعالیت داشته باشند. ضمناً حداکثر میتوانند با دو موسسه درمـانی اعـم از بیمارسـتان درمانگاه و غیره همکاری داشته باشند.
فصل سوم) وظایف موسس یا موسسان آئین نامه تاسیس درمانگاه تخصصی دیابت :
ماده ۳ـ وظایف موسس یا موسسان عبارتند از :
الف) رعایت کلیه قوانین و مقـررات و دسـتورالعملهای وزارت متبـوع و فـراهم نمـودن زمینـه لازم بـرای اجرای آنها.
ب) معرفی مسئولین فنی واجد شرایط برای درمانگاه جهت تمام نوبتهـای کـاری و قسـمتهای پاراکلینیـک نظیر رادیولوژی، داروخانه، آزمایشگاه، فیزیوتراپی و غیره …
تبصره ۱ ـ در صورت عدم امکان حضور مسئول فنی به دلیل موجه موسس یا موسسـان بایسـتی بلافاصـله فرد واجدشرایطی را به عنوان مسئول فنی موقت (جانشین) به دانشگاه / دانشکده ذیربط معرفی نمایند.
تبصره ۲ـ در صورتیکه غیبت مسئول فنی بیش از سه ماه به طول بیانجامـد معرفـی مسـئول فنـی دائـم از سوی موسس الزامی است.
ج) انتخاب و معرفی حداقل ۷۰ %کارکنان فنی واجد شرایط و جویای کار در درمانگاه.
تبصره ۳ـ مشاورین تخصصی از شمول ۷۰ %فوق مستثنی میباشد.
تبصره ۴ـ در صورت تخلف مسئول فنی از وظایف قانونی و احـراز آن توسـط کمیسـیون قـانونی موسـس موظف است فرد واجد شرایط دیگری را به عنوان مسئول فنی جدید به وزارت متبوع معرفـی نمایـد در غیـر ایـن صورت تخلف محسوب و مطابق قانون و مقررات رفتار خواهد شد.
د) تامین تجهیزات عمومی وملزومات پزشکی،دارویی و غیره براساس استانداردهای مربوطه.
هـ ) رعایت کلیه تعرفههای مصوب وزارت متبوع
و) رعایت و اجرای نظریات و پیشنهادات مسئول فنی درمانگاه در امور پزشکی و فنی براسـاس ضـوابط و مقررات.
ز) برنامه ریزی و سازماندهی جهت جلب رضایت بیماران و مراجعین و رعایت منشور حقوق بیماران.
ح) رعایت و نظارت بر حسن اجرای استانداردهای مربوط به تابلو و سرنسخه پزشکان و درمانگاه.
ط) کنترل و مراقبت وضعیت فنی و ساختمانی، تاسیساتی و امور پشتیبانی درمانگاه.
ی) رعایت کلیه ضوابط آیین نامه تاسیس مطب و درمانگاهها از جمله بکارگیری پزشکان به عنوان مسئول فنی و پزشکی همکار.
فصل چهارم) ضوابط و شرایط تاسیس آئین نامه تاسیس درمانگاه تخصصی دیابت:
ماده ۴ـ تاسیس درمانگاه منوط به تصـویب کمیسـیون قـانونی و کسـب موافقـت اصـولی از وزارت متبـوع میباشد که پس از آن با رعایت قوانین موجود و مفاد این آئین نامـه اقـدام بـه بررسـی و صـدور پروانـه تاسـیس خواهد شد.
ماده ۵ـ پروانـههـای تاسـیس و مسـئولیت فنـی توسـط معاونـت سـلامت وزارت متبـوع پـس از تصـویب کمیسیون قانونی جهت فعالیت درمانگاه صادر خواهد شد.
تبصره ـ هر فرد حداکثر میتوانـد در دو موسسـه پزشـکی در قالـب شـخص حقیقـی و حقـوقی بـا عنـوان موسس (یا سهامدار) عضویت داشته باشند.
ماده ۶ـ پروانه تاسیس به نـام اشـخاص حقیقـی، حقـوقی، موسسـات خیریـه، شـرکتهای تعـاونی خـدمات بهداشتی درمانی و یا سهامی خاص براساس نظام سـطح بنـدی خـدمات و سـایر شاخصـهای تعیـین شـده ازسـوی وزارت متبوع وپس از تایید صلاحیت از سوی کمیسیون قانونی صادر خواهد شد.
تبصره ـ شخص حقوقی بایستی دارای اساسنامه تایید شده از سوی مراجـع ذیصـلاح قـانونی کشـور شـامل ارکان، تشکیلات، شرح وظایف و اختیارات هیئت مدیره و نحوه انتخاب آن، منابع مالی، آئین نامه مربوطه، شرایط عضویت و نحوه انحلال و پیشبینی انجام خدمات تشخیصی، درمانی باشد و صلاحیت تمامی اعضای شرکت باید به تائید کمیسیون قانونی برسد.
ماده ۷ـ درمانگاهها میتوانند قسمتهای پاراکلینیک شامل آزمایشگاه، رادیولوژی، داروخانه، فیزیـوتراپی و … به صورت اختیاری و منوط به رعایت ضوابط سطح بندی و شرایط خاص هر یـک از آیـین نامـههـای مربوطـه و تصویب کمیسیون قانونی و با معرفی موسسان و مسئولان فنی جویای کار که همگـی از اجـزای لاینفـک درمانگـاه بوده، تاسیس نمایند. ضمناً درمانگاهها میتوانند قرارداد همکـاری بـا واحـدهای مـرتبط در مراکـز نزدیـک محـل درمانگاه را به شرط رعایت مفاد مندرج در آییننامههای مربوطه منعقد نمایند.
فصل پنجم) شرایط و وظایف مسئول یا مسئولان فنی آئین نامه تاسیس درمانگاه تخصصی دیابت:
ماده ۸ـ شرایط مسئول فنی عبارتند از :
الف) دارا بودن مدرک فوق تخصص بیماریهای غدد و متابولیسـم یـا تخصـص داخلـی یـا پزشـک عمـومی
(واجد شرایط تبصره ۱ ماده ۲)
ب) دارا بودن پروانه مطب معتبر شهر موردنظر.
ج) احراز صلاحیتهای عمومی (گواهی عدم سـوء پیشـینه کیفـری جهـت مشـاغل آزاد یـا آخـرین حکـم کارگزینی جهت مستخدمین رسمی دولت) و عدم محکومیت انتظامی از سازمان نظام پزشکی.
د) گواهی عدم اعتیاد به موادمخدر
ه) آگاه بودن کامل به قوانین، مقررات و دستورالعملهای مرتبط با مسئول فنی درمانگاه.
ماده ۹ ـ وظایف مسئول یا مسئولان فنی عبارتند از :
الف) اداره کلیه امور فنی و مسئولیت رعایت موازین قانونی.
ب) نظارت بر انتخاب و به کارگیری نیروی انسانی واجد شرایط و صلاحیت براساس ضوابط وزارت متبوع برای درمانگاه و نظارت بر عملکرد آنها.
ج) رسیدگی به شکایات فنی بیماران و پاسخگوئی به آنان و مراجع ذیصلاح در این خصوص.
د) نظارت بر حفظ شئون پزشکی و اجرای آئین نامه انطباق امور اداری و فنی موسسات پزشکی با موازین شرع و دستورالعملهای مربوطه.
ه) جلوگیری از ارائه خدمات پزشکی غیرمجاز و خارج از وظایف درمانگاه.
و) ارائه آمار و اطلاعات فعالیت درمانگاه به تفکیک نوع خـدمات مربوطـه (تشخیصـی، درمـانی) و ارسـال نتیجه آن به وزارت متبوع یا دانشگاه/دانشکدههای ذیربط از طریق برنامه نرمافزاری اعلام شده به طور مستمر و حداقل هر ۶ ماه یکبار.
ز) نظارت بر پذیرش بیماران تحت پوشش بیمههای درمانی طبق ضوابط مربوطه.
ح) پذیرش و ارائه خدمات مورد نیاز به بیماران ارجاعی از سایر مراکز بهداشتی، درمانی و سپس لزوم ارائه نتیجه خدمات ارائه شده به مراکز مذکور
ط) کنترل و مراقبت از تجهیزات پزشکی
ی) نظارت بر رعایت تعرفه های مصوب وزارت متبوع و ارائه صورتحساب به بیماران
ک) ارائه فهرست اسامی و ساعات کار پزشکان شاغل و سـایر کارکنـان فنـی و … بـه دانشـگاه/دانشـکده مربوطه.
ل) حضور مستمر در کلیه ساعات قبول مسئولیت فنی درمانگاه.
م) نظارت بر اجرای دقیق کلیه مفاد این آئین نامه و سایر مقررات مرتبط.
ن) اعمال نظارت عالیه بر روند کلی کنترل ومراقبت از بیماران وارائه مشاوره درموارد خاص.
ق) نظارت بر اعمال مدیریت فعال بر بیماران توسط پزشک درمانگر به منظـور اجـرای دقیـق و بـه موقـع کلیه دستورالعملهای درمانی و مراقبتی مورد تایید معاونت سلامت وزارت متبوع.
فصل ششم) ضوابط کلی آئین نامه تاسیس درمانگاه تخصصی دیابت:
ماده ۱۰ـ در مفاد پرونده بیماران رعایت موارد ذیل الزامی است :
ثبت سوابق بیماری، نتایج معاینه، نتایج آزمایشات پاراکلینیکی، نتیجه مشاورههای کارشناسی، تخصصـی و فوق تخصصی، نتایج ارزیابیهای دورهای و اقدامات تشخیصی، درمانی، نام پزشک و اعضاء تیم کنتـرل و مراقبـت بیمار طی معاینات بعدی.
تبصره ـ استقرار رایانه در محل پذیرش برای ثبت و ارسال اطلاعـات فـوق الـذکر مطـابق بـا برنامـه نـرم افزاری معاونت سلامت به دانشگاه / دانشکده ذیربط الزامی میباشد.
ماده ۱۱ـ خدمات قابل ارائه عبارتند از :
الف) ارائه خدمات آموزشی به بیماران و خانواده آنها به منظور افزایش آگاهی و شرکت در روند کنترل و مراقبت و اطلاع رسانی به عموم جامعه و افراد در معرض خطر در زمینه پیشگیری از ابتلاء به بیماریهای موردنظر و تغییر در شیوه زندگی.
ب) انجام اقدامات پاراکلینیک به صورت دورهای و متناسب با عارضه شناسایی شده بیمار.
ج) تهیه و ارائه اقلام دارویی و غذایی موردنیاز بیماران طبق ضوابط.
تبصره ـ بند ۵ ماده ۲ و ماده ۷ سطح ایده آل ارائـه خـدمات بـه بیمـاران دیـابتی را در درمانگـاه تعریـف مینماید اما برای ارائه این خدمات در محل درمانگاه الزامـی وجـود نـدارد و درمانگـاه مـیتوانـد بـا همـاهنگی از خدمات سایر مراکز در این زمینه استفاده نماید.
ماده ۱۲ـ هرگونه تغییر و جابجائی کارکنان در درمانگاه میبایستی به اطلاع دانشگاه/دانشـکده براسـاس استانداردهای مربوطه صورت گیرد.
ماده ۱۳ـ شرایط ساختمان درمانگاه
حداقل مساحت زیربنا برای احداث درمانگاه طبق ضوابط آئین نامه تاسیس درمانگـاه عمـومی و اصـلاحیه آن با تایید وزارت متبوع خواهد بود.
ماده ۱۴ـ وسایل و تجهیزات
دستگاهها، تجهیزات و ملزومات پزشکی موردنیاز جهت ارائـه خـدمات مطـرح در ایـن آئـین نامـه نظیـر آزمایشـگاه، رادیولـوژی، داروخانـه و … مـیبایسـتی منطبـق بـا شـرایط و اسـتانداردهای منـدرج در هـر یـک از آئین نامه های مربوطه و نیز ضوابط و دستورالعملهای سازمان نظام پزشـکی کشـور (موضـوع حـداقل تجهیـزات و ملزومات پزشکی موردنیاز در مطب هر یک از رشتههای تخصصی پزشکی) باشد.
ماده ۱۵ـ نظارت و ارزشیابی کلیه خدمات ارائه شده در درمانگاه در سراسر کشور بـر عهـده کارشناسـان معاونت درمان دانشگاه / دانشکده و در صورت لزوم وزارت متبوع خواهد بود.
ماده ۱۶ـ مسئول فنی در صورت غیبت به مدت کمتر از سه ماه باید یکنفـر جانشـین واجـد شـرایط را بـه طور موقت انتخاب و کتباً به دانشگاه / دانشکده مربوطه معرفی نماید.
تبصره ـ در صورتی که غیبت به مدت کمتر از سه ماه باید یکنفر جانشین واجد شرایط را بـه طـور موقـت انتخاب و کتباً دانشگاه / دانشکده مربوطه معرفی نماید.
تبصره ـ در صورتی که غیبت مسئول فنی بیش از سه ماه به طول بیانجامد براساس مفاد فصل هفـتم آئـین نامه اقدام خواهد شد.
ماده ۱۷ـ مسئول فنی نمیتواند مسئولیت فنی بیش از یک درمانگاه تخصصی را در همان نوبت کاری تقبل نماید و حضور مسئول فنی و یا جانشین واجد شرایط وی در درمانگاه در نوبت کاری ضروری است.
ماده ۱۸ـ تغییرات نام و محل درمانگاه باید با هماهنگی دانشگاه / دانشکده مربوطه و بـا موافقـت وزارت متبوع و برحسب مورد با صدور مجوز یا پروانه جدید صورت پذیرد.
ماده ۱۹ـ در صورتی که موسس یا موسسان به دلایل مـوجهی قصـد تعطیـل و انحـلال درمانگـاه را داشـته باشند مراتب را باید با ذکر دلایل و مستندات لازم حداقل ۳ مـاه قبـل از اقـدام بـه دانشـگاه / دانشـکده مربوطـه گزارش نمایند.
فصل هفتم) تخلفات آئین نامه تاسیس درمانگاه تخصصی دیابت:
ماده ۲۰ـ در صورتیکه موسس یا موسسـان، مسـئول یـا مسـئولان فنـی درمانگـاه از ضـوابط و مقـررات و وظایف موضوع این آئین نامه تخطی نمایند به نحو زیر اقدام خواهد شد.
الف) بار اول تذکر شفاهی با قید موضوع در صورتجلسه بازرسی محل توسط وزارت متبـوع یـا دانشـگاه / دانشکده مربوطه.
ب) بار دوم اخطار کتبی توسط وزارت متبوع و یا دانشگاه / دانشکده ذیربط و اعلام موضوع به سازمانهای بیمه گر.
ج) در صورت تکرار تخلفات و عدم توجه به اخطارهای کتبی و شـفاهی قبلـی و در مـورد تخلفـات شـدید چنانچه تخلفات ارتکابی در قالب قانون تعزیرات حکومتی (در امور بهداشتی ـ درمانی) باشد رسیدگی موضوع بـه کمیسیون ماده ۱۱ قانون یاد شده و در سایر موارد به محاکم عمومی ارجاع خواهد شد.
تبصره ـ تصمیمات نهایی کمیسـیون مزبـور و آراء صـادره از سـوی محـاکم قضـائی در کمیسـیون قـانونی بررسی و جهت اجراء به واحدهای ذیربط ارجاع میگردد.
ماده ۲۱ـ این آئین نامه به استناد ماده ۲۴ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، داروئی، مواد خوردنی و آشـامیدنی مصـوب ۱۳۳۴ و اصـلاحات ســال ۱۳۶۷ آن و همچنــین بنـدهای ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ مـاده یــک قــانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت درمـان و آمـوزش پزشـکی مشـتمل بـر ۷ فصـل و ۲۱ مـاده و ۳۶ بنـد و ۱۵ تبصره در تاریخ ……………… به تصویب رسید.
